Grensoverschrijdend?

Dachten we met de invoering van de Video Assistent Referee (VAR) van een heleboel discussie af te zijn. Niets is minder waar. Dus scheidsrechter en grensrechter blijven gewilde gespreksonderwerpen. Dit keer aandacht voor de clubgrensrechter.

Wat is een goede grensrechter? Je zou zeggen die op een correcte wijze zijn taak uitvoert. Dat komt echter in conflict met de volgende stelling:

“Een goede grensrechter pakt punten voor je team"

Dit is in het amateurvoetbal een veel gehoorde bewering. Erger zelfs een geaccepteerde stelling! 

Clubgrensrechters krijgen vaak de boodschap zo te vlaggen dat het niet opvalt als je het team “helpt”. Immers aan een scheidsrechter die jou doorheeft en je vervolgens negeert, heb je ook niets. 

We kennen ze allemaal, de lijnrechters die de vlag opsteken terwijl het overduidelijk niet correct is. Hoon en afkeurend commentaar vanaf de zijlijn is zijn deel. Er is hier sprake van een dubbele moraal: enerzijds schande spreken over deze grensrechter en anderzijds een zelfde gedrag stilzwijgend goedkeuren als het de eigen club betreft.

Voor de neutrale scheidsrechter een moeilijke situatie: hoe geloofwaardig is de lijnloper? Als de grensrechter betrouwbaar overkomt, zal de neutrale arbiter de waarneming van de grens overnemen. Zodra hij geen vertrouwen meer heeft in zijn assistent zal hij hem negeren. 

De partijdige clubgrensrechter is een bekend fenomeen in het amateurvoetbal. Men gaat er zelfs al een beetje van uit.

Waar hebben we het eigenlijk over en wat is zijn taak?

Kort door de bocht komt de grens in drie gevallen in actie: buitenspel, hoekschop of doeltrap en de uitbal aan de zijlijn.

De buitenspelsituatie is verreweg de meest bekritiseerde handeling van de lijnrechter. En geef toe ook het lastigste te beoordelen. Alleen bij voetbal en ijshockey wordt een buitenspelregel toegepast volgens mij. 

Er zijn best mogelijkheden om dit probleem te tackelen.

De effectiefste manier is de ingewikkelde buitenspelregel opheffen. Het voegt naar mijn mening niets toe. Hockey is in veel gevallen goed vergelijkbaar met het voetbal en daar is geen buitenspelregel. Is het als beoefenaar of toeschouwer minder aantrekkelijk? Integendeel zou ik haast zeggen.

De grensrechter buitenspel zetten is een andere mogelijkheid. Hem alleen gebruiken voor de uitballen. Buitenspel beoordelen aan de scheidsrechter overlaten. Om het voor hem/haar iets makkelijker te maken, moeten we dan wel naar twee scheidsrechters, voor elke helft van het veld 1. Die kunnen zich dan zo opstellen dat een goed zicht op eventueel buitenspel mogelijk is.

Probleem bij de laatste oplossing is dat er nu al te weinig scheidsrechters zijn. Hoe lossen we dit op?

Om te beginnen door respectvoller met onze leidsmannen om te gaan. Dat maakt die job al aantrekkelijker. Veel arbiters stoppen omdat ze het beu zijn om elke week als kop van jut te fungeren, terwijl het voor hun in principe een leuke hobby was.

Daarnaast is er een latent aanwezige groep die nog niet ingezet wordt. 10 tot 15 procent van de mensen is linkshandig. Nu zijn alleen de rechtshandige grensrechters actief. Let maar eens op: ze vlaggen alleen rechtshandig. Zou een deel van de oplossing kunnen zijn.

Even terug naar de clubgrensrechter. Hoe zit dat bij ons eigen VFC? 

De familieclub bij uitstek die normen en waarden hoog in het vaandel heeft staan. Bij ons staan er uitsluitend grensrechters die naar eer en geweten de geel en zwarte vlag hanteren. De “foute” vlaggenist staat uiteraard bij onze tegenstander aan de overkant langs de lijn.

In de pakweg 40 jaar dat ik ons vlaggeschip volg, zijn er vele clubgrensrechters voorbij gekomen. Van goede en eerlijke tot slechte en oneerlijke. In dat opzicht zijn we dus een doorsnee club. Eerlijk is eerlijk, de laatste jaren hoeven we ons niet te schamen voor de kwaliteit van onze grensrechters. Natuurlijk maken ook zij fouten. Maar nooit bewust, toch?

Voetbal in al zijn schakeringen blijft een bijzonder fenomeen. Er gelden andere normen en waarden dan in de dagelijkse maatschappelijke omgeving gehanteerd worden. Voor velen is het een uitlaatklep van emoties die je elders niet kwijt kan. Helaas zijn de scheidsrechters en grensrechters hiervan vaak de dupe. Met alle goed bedoelde voornemens om respectvol met de arbitrage om te gaan, lijkt het een utopie om dit ook te veranderen. Bij geen enkele sport zover ik weet wordt de scheidsrechter zo openlijk bekritiseerd als bij voetbal. Rugby en American Football zijn daar sprekende voorbeelden van. Of zijn daar de spelregels eenduidiger zodat discussie uitgesloten is. Wij maken het ons ook wel moeilijk. Kijk maar naar de “handsbal” regel. Altijd gezeur over.

Kortom, het blijft een never ending story.

G. Kwek