Kopzorgen

Sporten en blessures zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De meeste blessures zijn pijntjes die met een paar dagen rust verholpen zijn. Ernstige  aandoeningen vragen aandacht van verzorgers of artsen. Maar na verloop van tijd kan in de meeste gevallen weer lekker gesport worden. 

Ook is er in de loop der jaren meer aandacht gekomen voor preventie. Bij diverse sporten zie je dat: verplicht scheenbeschermers bij voetbal, de gebitsbeschermers bij o.a hockey, de helmen bij wielrenners enz. Het aanpassen van de spelregels om blessures te voorkomen is kennelijk nog niet nodig geweest.

Na de mededeling dat Peter Houtman stopt als stadionspeaker bij Feijenoord vanwege beginnende alzheimer laaide de discussie op of dit het gevolg van het vele koppen was.

Deskundigen kunnen niet keihard aantonen dat er een causaal verband is tussen veel gekopt hebben en op latere leeftijd alzheimer krijgen. Dat zou dan specifiek onderzocht moeten worden zoals bij Wout Holverda gebeurd is. Zijn dementie was ontstaan door het vele koppen. 

Als je hard en meestal van korte afstand een bal tegen je hoofd krijgt, kan dat in het ergste geval een hersenschudding tot gevolg hebben. Vaak je hoofd hard stoten in letterlijke en figuurlijke zin is nooit gezond.

Ruud Geels en Piet Huijg (HFC Haarlem) zijn aan alzheimer overleden. In ons Nederlands profvoetbal hebben we best veel zogenaamde kopspecialisten. Denk o.a.aan John Bosman, Wim Kieft, Luuk de Jong. De kans dat zij op latere leeftijd alzheimer krijgen blijft gelukkig heel klein. Ook biljarters, schakers, korfballers kortom iedereen kan het overkomen. Alzheimer is bij ouderen in veel gevallen direct of indirect de  meest voorkomende doodsoorzaak, ongeacht wat men tijdens hun leven maatschappelijk en/of sportief gedaan heeft.

Maar het is goed om als sportorganisatie stil te staan bij dit soort signalen.

Moeten er uit voorzorg preventieve maatregelen getroffen worden? Denk hierbij aan onze jonge spelers waarbij de hersens nog niet volgroeid zijn. En waaraan moeten we denken? Koppen is een onlosmakelijk onderdeel bij het voetbalspel. Voetbal zonder te mogen koppen is geen optie. Ook niet voor jonge voetballers. En let maar eens op. In jeugdwedstrijden wordt heel weinig gekopt.

Hoofdbeschermers net als scheenbeschermers verplicht stellen?  Voorlopig is daar nog geen aanleiding en aanwijzing voor. Los van deze problematiek wordt er volgens mij niet of nauwelijks op het koppen getraind. Is er zoiets als “koptechniek”? Of is dat niet trainbaar en heeft het met persoonlijke kwaliteiten te maken. Denk dat bij koppen de timing het belangrijkste is. Het is bij veel teams een belangrijk wapen bij scoren en juist scoren voorkomen. 

Laat het oordeel over de relatie alzheimer en koppen vooral bij deskundigen liggen. Er zijn wel onderzoeken gedaan. Uit een Schots onderzoek bleek dat vooral prof voetballers meer kans op bijvoorbeeld dementie hebben. Bij amateurvoetbal was er nauwelijks verschil met niet sportende mannen. Het verschil komt doordat profs veel vaker trainen en spelen dan amateurs. De kopfrequentie is een belangrijke factor.

Onze eigen Gezondheidsraad en KNVB adviseren het koppen voor jeugd onder 16 jaar niet te trainen.

Volgens mij gebeurt dat ook niet. En veel kopduels tijdens wedstrijden van de jeugd komen ook niet extreem veel voor en niet onbelangrijk, er wordt minder hard geschoten.

Samenvattend kan de conclusie zijn dat er nu geen aanleiding is om spelregels te veranderen. Zeker in het amateurvoetbal kunnen we rustig onze hobby blijven uitoefenen. Sporten bevordert onze fitheid zowel fysiek als mentaal. 

Bovendien leidt het verbieden van het koppen tot een vorm van taalverarming. De uitdrukking “dat is een inkoppertje “ zal dan uit ons idioom verdwijnen. Dat willen we ook niet op ons geweten hebben. Dus gewoon het koppie er bij houden.

G. Kwek